“Limoni”leşen ilişkiler ve olmazlar: Rusya’sız Türkiye, Türkiye’siz Rusya
Turizmde her pazar önemlidir. Rusya’nın durumu ise farklı. 2015’te Türkiye’nin Rus uçağını düşürmesiyle ilişkiler bozuldu. Türkiye o nedenle turizmde tarihinin en ağır krizi yaşadı.
İlişkilerin düzelmesiyle Türkiye turizmde en hızlı yükselişlerle zirveye ulaştı.
Dip ve zirve
Turizmde Türkiye Rusya’sız tarihinin en derin krizini yaşıyor, sektör dibe vuruyor.
Rusya ile birlikte turizmde rekorlar kırarak zirveye ulaşıyor.
Rusya Türkiye’ye uçuş yasağı koyunca o ülkede sektör “Türkiye olmazsa iflas ederiz “ diyor, yurttaşlar Türkiye’ye uçuşlar açılsın diye dilekçeler yağdırıp devlet başkanına uzanan kampanya açıyor.
Türkiye ile Rusya arasındaki turizm ilişkiler böyle.
Türkiye’nin performansı ve Rusya
Türkiye’nin turizmde gösterdiği başarı ve geldiği noktada, örnek alınan, uluslararası kuruluşların değerlendirmelerinde bir ‘Case study’ (İncelenmesi gereken vaka)’dır.
Türkiye’nin turizmde gösterdiği bu performansta birçok etken vardır.
Bunlardan biri de Rusya’dır.
Türkiye’nin turizmdeki etkisi ve rolü yalnız Rus uçağının düşürülmesi ve sonrası gelişmelerde değil Sovyetler’in dağıldığı 1990’ların başından beri adım adım yükselen bir seyir izliyor.
Türkiye’nin turizmde uzun yıllar ana pazarı başta Almanya olmak üzere Avrupa ülkeler iken bugün Rusya ilk sıradadır.
Pazar Türk tur operatörlerinin elinde
Buna bir de günümüzde seyahat pazarının da yükseleni olan Rusya’da pazarın büyük oranda Türk kökenli firmalarda olmasının kazandırdığı gücü eklemek gerekir.
Farklılıklara rağmen
Bir de iki ülke arasında siyasi ve ekonomik ilişkilere bakalım.
S-400 füzeleri, Akkuyu nükleer santralı, Mavi Akım, her biri kendi başına önemli bu projeler ve Astana Zirvesi gibi platformlarda zirveye ulaşan birliktelik ve ittifaklar büyüyüp gelişiyor.
İyi ilişkiler Türkiye’nin Doğu Akdeniz, Libya, Suriye politikasında iki ülke farklı düşünmesine rağmen sürüyordu.
Bazı konularda iki ülke farklı düşünse, hatta kimi zaman anlaşmazlıklara düşülse de sıcak ilişkiler ilerleme ve gelişme yönündeydi.
Bir yılda 7 kez görüşme
Öyle ki ilişkiler iki liderinin bir yılda yedi kez görüştüğü, çok az başka örneği olan düzeye gelmişti.
Bu ilişki Ukrayna olaylarında iki ülkenin izlediği farklı politika nedeniyle önce meltem şeklinde denebilecek soğuk rüzgarların esmesine neden oldu.
Ukrayna olayları
Ukrayna olayları büyüdükçe ilişkilerde başlayan soğukluk hissedilmeye başladı.
15 Nisan’da Rusya, Türkiye’de günlük koronavirüs salgını vaka sayısının 60 bini aştığını gerekçe göstererek charter seferlerini önce 1 Haziran’a, sonra süreyi uzatıp 21 Haziran’a kadar uzatarak yasakladı.
Bu, iki ülke ilişkilerindeki “Limoni”leşmenin ilk dışa vurumu oldu.
Zira Rusya Türkiye’ye charter uçuş yasağı koyarken buna gerekçe olarak görünürde vaka sayısındaki artışı gösterse de gerçek nedenin Türkiye’nin Ukrayna politikası nedeniyle siyasi olduğunu artık herkes biliyor.
Kırım’ın ilhakı ve genel olarak Ukrayna politikası konusunda Türkiye Rusya karşıtı bir politika izliyor.
Rusya Türkiye’nin Ukrayna politikasını değiştirmesini istedi, istiyor
Bugüne kadar olmadı, ama olmalı.
Rusya ülkesinin Türkiye turizmindeki öneminden hareketle bu alandaki konum ve gücünü kullandı, kullanıyor.
Bu ise her iki tarafa da ciddi zarar veriyor.
Türkiye turizmin lokomotif pazarını yitirirken Rusya’da sektör Türkiye olmazsa iflas ederiz diyor.
Türkiye ne yapıyor.
Ukrayna’nın Kırım bölgesinde silahlı çatışmalar yaşandı. Sonra yapılan referandum ile Kırım Rusya’ya ilhak oldu. Türkiye bunu tanımıyorum diyor.
Türkiye Ukrayna’ya Rusya’ya karşı kullanılan Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) satıyor.
Türkiye’nin SİHA üretmesi ve bunu başka ülkelere ihraç etmesi övünülecek bir şeydir.
İlişkiler stratejik ortaklığa giderken
Ama bugün bu koşullarda Rusya ile ilişkileri bozma pahasına Ukrayna’ya SİHA satmak gerçekçi değil.
Siyasi, ekonomik ve stratejik açıdan Rusya ile Ukrayna karşılaştırılamaz.
Son dönemin yaygın söylemi ile ortada her açıdan “ Orantısız güç” var.
Bu ortamda Rusya kendi deyimiyle stratejik ortak konumunda gördüğü Türkiye’yi turizm üzerinden sıkıştırıyor, ama ilişkiler böyle düzelmez.
Türkiye de turizm sektörünün geldiği düzey itibarıyla kaynak pazarlardan Almanya ve İngiltere’nin gündemde bile değilken, Ukrayna’ya izlediği politika ve SİHA satışı üzerine Rusya charter seferlerini durdurdu.
Ukrayna Polonya
Bu dönemde Ukrayna ve Polonya’dan turist geliyor, gelmeye devam edecek.
Bu, ‘Akmasa da damlar! örneği iyidir.
Ama gerçekçi olmak gerekir Ukrayna ve Polonya’dan gelen ve gelecek kişi sayısı arttığı halde. Bu. sektörün dişinin kavuğunu doldurmaz.
Turizmde Rusya’sız Türkiye, Türkiye’siz Rusya olmaz…
KAYNAK : Turizm Gazetesi
